Grenzen stellen

Inleiding
Je kind doet soms iets wat jij als ouder liever niet hebt en in het vervolg wenst te vermijden. Hoe doe je dat? Een pasklaar antwoord bestaat er niet maar we kunnen wel enkele handvaten meegeven.

Een wens en een eis 
Als ouder vind je het belangrijk om bepaalde waarden mee te geven aan je kind. Je hebt de wens dat je kind zich gedraagt volgens die waarden die jij als belangrijk ervaart. Je hebt verwachtingen ten aanzien van je kind en daardoor ga je ook bepaalde eisen stellen aan je kind en de manier waarop je kind zich gedraagt. Eisen stellen is niet gemakkelijk. Er moet een evenwicht gezocht worden tussen te veel en te weinig eisen. Te veel maakt dat je kind geen ruimte krijgt om zelf keuzes te maken. Zo wordt je kind immers zelfstandig. Wanneer je te weinig eisen gaat stellen aan je kind, is dat moeilijk voor je kind. Een kind heeft nood aan houvast en bij te weinig eisen ontbreekt dit.

Hoe ga je nu best eisen stellen aan je kind? 
- Duidelijke regels    …
- Dezelfde regels bij beide ouders    …
- Volhouden is de boodschap    …
- Stevig in je schoenen staan    … 
- Rekening houden met de behoeften van je kind    … 
Ondanks duidelijke en goede regels loopt het wel eens fout en doet je kind iets wat niet mag. Als ouder moet je hierop reageren. Het is eveneens belangrijk te reageren op iets wat je kind wel goed doet. Het gaat hier om straffen en belonen.

Belonen 
…    
Belonen kan op verschillende manieren gebeuren: materiële beloners … , sociale beloners … , activiteitbeloners … 
Belangrijk is dat de beloning: echt gegeven wordt … , slechts af en toe gegeven wordt … , afwisselend is … , niet te groot is … , een betekenis heeft voor het kind … , kort na het gewenste gedrag volgt … . 
Belonen kan je gebruiken om nieuw gedrag aan te leren of om ongewenst gedrag af te leren. … 

Aanleren van gewenst gedrag
Een kind iets nieuws aanleren zoals de schoenveters knopen vraagt tijd en geduld. Stap voor stap werken is hierbij de boodschap …

Afleren van ongewenst gedrag 
Om ongewenst gedrag zoals heel weinig eten, af te leren, hanteer je eveneens een stappenschema. … 
Straffen is ook een manier om ongewenst gedrag af te leren. Je kind leert echter niets bij na een straf. Belonen is dus steeds te verkiezen. Soms kunnen we echter niet anders dan te straffen, bijvoorbeeld wanneer je kind slaat, schopt, gooit met dingen, gevaarlijke dingen doet zoals met het stopcontact spelen, steeds ruzie maakt met een ander kind, …

Straffen
Straffen zijn een hulpmiddel in de opvoeding opdat het kind zou beseffen dat het zich zonet ongewenst gedragen heeft. Het is zeker geen manier om wraak te nemen op je kind omdat het iets verkeerd deed. Het is belangrijk om bij het uitspreken van de straf, ook te vermelden wat volgens jou het goede gedrag is. Als het kind vervolgens het gewenste gedrag toont, zeg dan ook dat je blij bent dat hij het wel kan. Houd het positief en zeg bijvoorbeeld niet ‘Je zou het beter altijd zo doen’. Zo wordt het kind herinnerd aan wat hij/zij slecht gedaan heeft, terwijl het net iets heel goed gedaan heeft. 
Mogelijke straffen zijn: 
- Een berisping …
- Negeren van het ongewenste gedrag …
- Apart zetten 
- Het kind iets leuks onthouden of afnemen 
- De schade laten herstellen door het kind 
Enkele aanbevelingen om goed te straffen: 
- Er moet duidelijkheid zijn over de straf die volgt op het ongewenste gedrag. 
- De straf moet een onaangename betekenis hebben voor het kind. 
- Telkens het ongewenste gedrag zich voordoet, moet het bestraft worden (indien mogelijk). …
- Een straf die aangekondigd wordt, moet effectief uitgevoerd worden wanneer het ongewenste gedrag zich voordoet. 
- Houd de straffen realistisch. …
- Milde straffen zijn aan te raden. …
- Probeer zinvolle straffen te bedenken door de problemen die gemaakt zijn door het ongewenste gedrag op te lossen. …
- De straf volgt best zo snel mogelijk na het ongewenste gedrag. Dit geldt zeker voor kleuters. 
- Wanneer de straf kan aansluiten bij het ongewenste gedrag is het zinvol om steeds dezelfde straf op te leggen. … 
- De straf heeft een einde. Eens uitgevoerd, moet je als ouder je kind proberen te vergeven en moet de boosheid plaats maken voor liefde en genegenheid.
 
Een wens, een eis… en vooral een LACH! 
Wanneer het eens wat moeilijker gaat, vergeten we al vaak dat er nog een ander instrument bestaat in de opvoeding, namelijk humor. …
Een kind vindt het leuk om te zien dat zijn/haar ouders nog steeds kunnen lachen, ook al is er wel eens een probleem. 
Bij kleinere kinderen kan je via afleiding wat humor in de opvoeding brengen. Door je kind op andere gedachten te brengen, zal het nieuwsgierig worden in plaats van ongewenst gedrag te stellen. Door er een spelletje van te maken blijft het probleem weg. …
Bij oudere kinderen is overleg en onderhandeling mogelijk bij een eventuele botsing. Wanneer je voelt dat je op een redelijke manier kan praten met je kind, kan je het proberen. … Voor een kind is onderhandelen een blijk van waardering vanuit jouw kant als ouder. Jij geeft de boodschap dat je jouw kind als een gesprekspartner ziet en hem/haar respecteert.