Essentie

Sociaal gedrag en strijdlust maken beide deel uit van onze menselijke natuur. In de natuurlijke situatie gedragen mensen zich sociaal tegenover alle groepsleden, ook de niet verwante. Tegelijk worden zij strijdlustig als ze in confrontatie komen met een andere groep op hun zoektocht naar voedsel.

De overstap van natuur naar cultuur leidde tot het ontstaan van welvaart maar de geschiedenis leert dat op alle continenten machthebbers en hun omgeving de voordelen van deze welvaart voor zich hielden.

Pas na de industriële revolutie, die tot een versnelde ontwikkeling van technologie en nog grotere welvaart leidde, begon deze situatie langzaam te veranderen. In het rijke westen ontstonden democratische structuren, een betere verdeling van de welvaart en een toename van zowel fysisch als psychisch welzijn.

In het algemeen is de mens er op vooruit gegaan maar tot nu toe blijft onze overstap nadelige gevolgen houden. Op deze site bespreken wij de oorzaken van deze nadelige gevolgen, de aanpak ervan en de reeds gerealiseerde verbetering. De twee opvallendste voorbeelden hiervan zijn:

_

Wegvallen van de 'exclusieve koppeling van macht aan prestatie'

De ontdekking van de landbouw zo’n 10 000 jaar geleden ging gepaard met een overvloed aan voedsel dat kon worden opgeslagen voor moeilijke tijden zodat de dagelijkse noodzaak om te jagen en verzamelen niet langer bestond.

De groepen waarin men samenleefde werden groter en de ontdekking van de krijgskunst zorgde voor bescherming en veiligheid. Macht bleef niet langer exclusief aan prestatie gekoppeld maar er kwam een koppeling aan rijkdom en status bij.

De verdere ontwikkeling van technologie en welvaart ging gepaard met het ontstaan van een klassenmaatschappij met autoritaire omgangsvormen. De leidende klasse nam de macht in handen en hield de rijkdom voor zich, zie ook Politiek S3.

Ondanks het uiteindelijk ontstaan van democratische structuren en een betere verdeling van de welvaart in het rijke westen, wordt er geen probleem van gemaakt dat macht aan status en rijkdom gekoppeld wordt, zelfs wanneer er geen prestatie tegenover staat. Een duidelijkere formulering van de uitspraak "Macht corrumpeert" zou daarom zijn: "Macht die niet gekoppeld is aan prestatie corrumpeert". Mogelijkheden om aan deze mistoestand een einde te maken worden besproken in Kapitalisme v2.

Een belangijke bevinding die hiermee samenhangt is dat machtsmisbruik niet bestaat in de natuurlijke situatie omdat macht er sowieso gekoppeld is aan prestatie. Dit betekent ook dat gezag en macht er hetzelfde betekenen.

_

Gemis aan een goed gevoel

Organismen met een grotere fitness dan hun soortgenoten hebben meer kans om te overleven (survival of the fittest) en bij soorten met psychische gevoelens is het goed gevoel een eigenschap die de fitness in belangrijke mate vergroot.

De aanwezigheid van een goed gevoel is in de natuur noodzakelijk voor de overleving en vermits de mens een sociaal zoogdier is heeft ook hij in zijn natuurlijke situatie een goed gevoel als basisgevoel.

In onze cultuurafhankelijke situatie is een goed gevoel niet langer van levensbelang en niet meer algemeen aanwezig. Het gemis eraan was grotendeels een gevolg van het ongenoegen over het vervangen van de ‘exclusieve koppeling van macht aan prestatie’ door een koppeling ervan aan zowel prestatie als ‘rijkdom en status’.

Het gemis aan een goed gevoel kan oorzaak zijn van psychische problemen en gezondheidsproblemen maar ook van machtsmisbruik en criminaliteit.