Natuurlijk sociaal gedrag

  • S1 - Traditioneel wordt moreel gedrag als een verworvenheid en voorrecht van de mens beschouwd.

    Tot midden vorige eeuw ging men er van uit dat enkel de mens zich bewust is van zijn gedrag en de mogelijkheid heeft om keuzen te maken (wat niet hetzelfde is als vrije wil).

    Daarnaast ging men er tot midden vorige eeuw van uit dat moreel gedrag geen spontaan gedrag is maar een gedrag waarvoor men al dan niet kiest.

    Uit de twee vorige punten volgt dat men tot midden vorige eeuw moreel gedrag als een verworvenheid en voorrecht van de mens beschouwde.

    Deze tot dan toe gangbare inzichten over moreel gedrag, noemen we in de verdere tekst het ‘traditioneel’ gedachtegoed.

    Er is nog geen overleg

    Plaats een reactie


    * Velden verplicht
    Registreer nu of meld u aan zodat u niet telkens uw voornaam, naam en email hoeft op te geven


  • S2 - Ontdekking van sociaal gedrag bij zoogdieren

    In de jaren 70 van vorige eeuw ontdekten biologen zoals Jane Goodall (°1934) en Frans De Waal (°1947) dat morele eigenschappen geen verworvenheid zijn van de mens maar eigen aan de sociale zoogdieren waarvan wij afstammen. Frans De Waal toont met experimenten aan dat chimpansees zich empathisch, bezorgd en rechtvaardig gedragen tegenover alle leden van hun groep. Tegelijk benadrukt hij dat hun gedrag tegenover andere soortgenoten vijandig is. ‘Van iedereen daarbuiten trok je je niets aan, die kon je gerust doodmaken.’ is een citaat uit Interview met Frans De Waal.

    Uit dezelfde periode dateren de ontdekkingen in de antropologie en psychologie dat mensen in de natuurlijke situatie sociaal omgaan met andere groepsleden en strijdlustig worden als zij op de zoektocht naar voedsel in confrontatie komen met een andere groep. Sociaal gedrag en strijdlust maken dus beide deel uit van onze menselijke natuur.

    Natuurlijk sociaal gedrag is een kenmerk van alle sociale zoogdieren. Ook zoogdieren waarvan wij niet afstammen zoals olifanten, dolfijnen en honden, gedragen zich van nature sociaal. Het sociaal gedrag van olifanten is recenter door o.a. Joyce Pool (°1956) beschreven.

    Er is nog geen overleg

    Plaats een reactie


    * Velden verplicht
    Registreer nu of meld u aan zodat u niet telkens uw voornaam, naam en email hoeft op te geven


  • S3 - Ontdekking van bestaan van bewustzijn bij de hogere diersoorten

    Sedert midden vorige eeuw ontstaan er inzichten in de biologie die verschillen van het tot dan toe bestaande gedachtegoed, dat we in de verdere tekst traditioneel noemen.

    Traditioneel beschouwt men het bewustzijn als een exclusieve verworvenheid van de mens, terwijl de biologie het bewustzijn en de mogelijkheid tot denken bij de primaten en de hogere zoogdieren niet uitsluit. Meer bepaald stelt de biologie dat het bewustzijn tijdens de evolutie samen is ontstaan met de ontwikkeling van de cortex (hersenschors). Het grotere cortexvolume bij de mens verklaart wel zijn groter kenvermogen maar is nog geen bewijs van een hogere vorm van bewustzijn. Onderstaande afbeelding toont tot welke acties het kenvermogen aanzet.

    Soorten functies met hun acties

    1. De levenswil is de initiële functie met louter fysiologische acties, die alle organismen gemeen hebben. Ook planten hebben een levenswil maar enkel de mens en dieren hebben een kenvermogen.
    2. Dit medeweten is onbewust voor de lagere diersoorten en bewust voor de mens, de zoogdieren en de vogels.
    3. 'Voelen en waarnemen' kunnen als fysiologisch fenomeen worden vastgesteld, maar ‘willen’ niet, voor meer info zie fysiologie.
    4. De autonome acties van het kenvermogen worden altijd door het organisme ervaren. De lagere diersoorten ervaren deze acties onbewust, de mens, zoogdieren, vogels e.a. ervaren ze bewust.

    Het bestaan van moreel gedrag wordt traditioneel beschouwd als een verworvenheid en voorrecht van de mens, zie stelling S2. Progressieve biologen komen ondertussen tot de bevinding dat de menselijke moraal een biologische basis heeft. Zie bv: Frans De Waal 1996, Good Natured. The origins of wright and wrong in humans and other animals.

    Terwijl de term ‘moreel gedrag’ met betrekking tot dieren nog moeilijk ligt, is altruïsme al meer ingeburgerd. Toch blijft altruïsme voor de moraalfilosofie voorbehouden aan de mens, terwijl het voor de biologie deel uitmaakt van het spontaan gedrag van de hogere diersoorten.

    Voor info over altruïsme in de biologie, zie bv: http://nl.wikipedia.org/wiki/Altru%C3%AFsme en http://en.wikipedia.org/wiki/Altruism#Evolutionary_explanations

    Er is nog geen overleg

    Plaats een reactie


    * Velden verplicht
    Registreer nu of meld u aan zodat u niet telkens uw voornaam, naam en email hoeft op te geven


  • S4 - Evolutie van ons cultuurafhankelijk sociaal gedrag

    We gaan ervan uit dat de mens in de natuurlijke situatie zich zoals andere sociale zoogdieren sociaal gedroeg. Dit sociaal gedrag maakt deel uit van onze menselijk natuur en van ons natuurlijk gedrag. Het natuurlijk sociaal gedrag van de menselijke soort is dus gelijkaardig aan het sociaal gedrag van de sociale zoogdieren waarvan wij afstammen.

    De menswetenschappen gaan er doorgaans van uit dat de invloed van cultuur op menselijk gedrag geleid heeft tot een vorm van sociaal gedrag op een hoger niveau dan dat van ons natuurlijk sociaal gedrag maar dit uitgangspunt is niet zo vanzelfsprekend als het lijkt. In stelling Politiek S2 overlopen we de oorzaken die op alle continenten bij de overstap van natuur naar cultuur onvermijdelijk geleid hebben tot omgangsvormen die de sociale aard van onze natuurlijke omgangsvormen naar een lager niveau brachten.

    Het opzet van deze site is om in het deel ‘Menselijke natuur’ een inzicht te krijgen in het onderscheid tussen natuurlijk en cultuurafhankelijk sociaal gedrag. In het deel ‘Verdere evolutie van menselijk gedrag’ gaan we op zoek naar mogelijkheden om de negatieve invloed van cultuur op ons natuurlijk sociaal gedrag terug te dringen.

    Er is nog geen overleg

    Plaats een reactie


    * Velden verplicht
    Registreer nu of meld u aan zodat u niet telkens uw voornaam, naam en email hoeft op te geven