Op deze site kiezen wij voor de studie van natuurlijk sociaal gedrag, namelijk gedrag dat onderdeel vormt van de biologie en waarvan de studie zich leent tot gebruik van de wetenschappelijke methode.
Navigeer vlug naar stelling:
-
S1 - De uitgangspunten van alle natuurwetenschappen zijn betwistbaar
We volgen de opvatting van Immanuel Kant dat we de werkelijkheid nooit kunnen leren kennen zoals ze is maar slechts zoals ze aan ons verschijnt, wat betekent dat er twijfel blijft over de uitgangspunten van de natuurwetenschappen, ook al heeft deze twijfel geen praktische betekenis meer. Zo twijfelt men bvb niet aan het bestaan van krachten in de fysica en in dezelfde zin ook niet aan het bestaan van functies in de gedragsleer. Tot de natuurwetenschappen rekenen we de studie van het dierlijk gedrag en van het gedrag van de mens in zijn natuurlijke situatie dat in contrast staat met menselijk gedrag in de cultuurgebonden situatie. De uitgangspunten van alle natuurwetenschappen hebben geen waarde op zich maar worden pas waardevol van zodra ze verschijnselen kunnen verklaren en ze blijven dit tot er betere verklaringen worden ontdekt.
Overleg (2)
Jan Chandesais
22/02/2015
(het begrip oordeel ontbreekt nog in de begrippenlijst)
Sedert Kant maakt men in de kennisleer onderscheid tussen analytische en synthetische oordelen. Analytische oordelen zijn louter verklarend, ze geven meer uitleg over reeds bestaande kennis (bv: een paard is een dier) terwijl synthetische oordelen de bestaande kennis verder uitbreiden (bv: water kookt op 100 °C).
Krachten en functies hebben met elkaar gemeen dat we ze niet als dusdanig kunnen waarnemen maar dat we hun bestaan kunnen afleiden uit de acties die ze veroorzaken. Bv het gehoor kunnen we zoals de zwaartekracht slechts veronderstellen via het waarnemen van de acties ‘horen van geluiden’ en ‘vallen van lichamen’. Dat hun acties meestal een causale keten van acties veroorzaken lijkt mij juist.
jef cools
22/02/2015
synthetisch oordeel: wat moet ik me daarbij voorstellen
in de hoofding van de stelling staat natuurwetenschappen, verder wordt er gesproken over natuur- en menswetenschappen.
wordt met krachten en functies hetzelfde bedoeld, met name een initiatie tot vorming van een causaliteit.
Plaats een reactie
-
Zoals in vorige stelling besproken, twijfelt de wetenschap niet aan het bestaan van krachten in de fysica en evenmin aan het bestaan van functies in de gedragsleer. Nochtans kunnen we geen krachten of functies als dusdanig waarnemen.
We kunnen hun bestaan enkel afleiden uit de acties die ze veroorzaken. Bv zoals we via de waarneming van 'een vallende appel' de zwaartekracht kunnen veronderstellen zo kunnen we via de waarneming van perifere en centrale gevoelens de functie van het gevoel veronderstellen.
Er is nog geen overleg
Plaats een reactie
-
S3 - Er is causaliteit
We aanvaarden de wet van causaliteit die stelt dat een actie (gebeurtenis) die zich heeft voorgedaan altijd het gevolg is van één of meerdere voorafgaande acties (gebeurtenissen).
De wet van causaliteit wordt aanvaard in de natuurwetenschappen en we gaan er vanuit dat ze ook geldt ter verklaring van het gedrag van levende organismen.
Het bestaan van causaliteit geeft ons de mogelijkheid om gedrag voor te stellen in een diagram dat een causale opeenvolging van acties toont.
Het begrip causaliteit houdt in dat het causale verband tussen de acties die tot een bepaald gedrag leiden, pas kan vastgesteld worden nadat het gedrag zich heeft voorgedaan. Bv. het parcours dat een koe op een wei aflegt kan pas achteraf worden vastgesteld.
Overleg (2)
Jan Chandesais
25/02/2015
Het gedragsmodel toont hoe de acties van enkele elementaire fysiologische functies mekaar opvolgen: behoefte ... gevoelen ... verlangen ... motivatie ... gedragssturing.
Het gaat dus niet over een concrete invulling die jij veronderstelt.
jef cools
22/02/2015
in principe is het gebruik van een diagramma mogelijk, alleen is een voorstelling in een diagramma (model) in de natuurwetenschappen, ook niet altijd in staat om de uitkomst correct te verklaren/voorspellen ( weer, gedrag regelsystemen in chemische industrie,....). Het is te verwachten dat de aansturing van menselijk gedrag gebeurt op multifunctioneel niveau van het organisme, afhankelijk van een bepaalde niet noodzakelijk voorspelbare toestand van dit organisme.( anders gezegd
het voorspelbare gedrag laat zich wellicht moeilijk in enkele pijlen in een diagram vatten.)
dus ja, het is denkbaar,potentiëel doenbaar, echter moeilijk, zeer moeilijk, tot nog niet, te realiseren.
Plaats een reactie
-
S4 - Uitzonderingen op de wet van causaliteit
In de gedragsleer bevat de wet van causaliteit twee uitzonderingen:
- Aan het begin van de causale keten bevindt zich de levenswil, die in geen causaal verband staat met een vorige actie. De huidige wetenschap kan de evolutionaire herkomst van deze levenswil moeilijk verklaren.
- Als we aanvaarden dat de menselijke hersenen in staat zijn tot de vorming van "vrije", bv creatieve gedachten, dan veronderstellen we het bestaan van een tweede initiële actie, die de wetenschap moeilijk kan verklaren (het eenvoudig gedragsmodel in onderstaande stelling toont deze actie niet).
Deze twee uitzonderingen zijn geen discussiepunt voor de wetenschap, zodat het logisch is om ze als fenomeen weer te geven in een diagram dat overigens enkel uit causale verbanden bestaat, zie volgende stelling.
(Onze complexe hersenen maken ook gebruik van parallelle circuits, maar dit fenomeen betekent geen uitzondering op de wet van causaliteit. Immers we gaan ervan uit dat elk afzonderlijk circuit deze wet gewoon volgt.)
Er is nog geen overleg
Plaats een reactie
-
S5 - Voorstelling van gedrag in een diagram
- Uit S3 volgt enerzijds dat het gedrag van organismen het resultaat is van een causale keten van acties en anderzijds dat een ‘diagram met een causale opeenvolging van acties’ enkel kan worden opgemaakt nadat een bepaald gedrag zich heeft voorgedaan.
- Voor de studie van het gedrag van organismen, is het belangrijk dat we een diagram maken dat bruikbaar is vooraleer het gedrag zich voordoet.
- Dit kan als we geen specifieke acties tonen maar acties zonder concrete invulling. Bv in plaats van de specifieke actie van iets voelen gebruiken we de algemene actie voelen.
- Zo komen we tot een voorspelbare reeks van acties. Immers, gevoelens zijn steeds een gevolg van behoeften, het willen (wat een organisme wilt) is steeds een gevolg van gevoelens en gedrag is steeds een gevolg van wat een organisme wilt.
Onderstaand diagram is een eigen maaksel omdat noch op Wikipedia noch in de literatuur een vergelijkbaar gedragsmodel te vinden is.
Eenvoudig gedragsmodel
Het diagram toont hoe het reële gebeuren (extern en intern) via louter fysiologische acties en acties die we bewust ervaren, ons gedrag bepalen. We noemen het een eenvoudig gedragsmodel omdat o.a. het denken meer dan één actie omvat.
- De acties boven de blauwe lijn volgen uit wat er initieel in de buitenwereld gebeurt: lichtgolven bereiken ons oog, geluidsgolven ons oor... . De acties onder de blauwe lijn volgen uit wat er initieel in het lichaam gebeurt, met achteraan de psychische acties ‘voelen, willen en denken’ die het gedrag bepalen.
- Zintuigen zijn organen die elk een afzonderlijke functienaam hebben, bv het orgaan oor heeft de functie gehoor. Maar de gezamenlijke organen hebben geen gezamenlijke functienaam, daarom gebruiken we ‘zintuigen’ als functienaam.
- Tussen waarnemen en ‘acties van behoeften’ is er een rechtstreekse snelle verbinding 3 (een eerste evolutionaire ontwikkeling). Deze kan tegelijk functioneren met de tragere verbinding 4, wat de ontdekking van William James verklaart (we beven voor we bevreesd zijn).
- De verbinding tussen waarnemen en ‘acties van behoeften’ via het denken is deze die de sociale zoogdieren en de mens normaal gebruiken. Ze sluit aan bij de bevinding dat als door hersenletsel de gevoelsfunctie niet meer functioneert ons redelijk gedrag wegvalt (ref. nog toevoegen).
- De cyclus ‘voelen – willen – denken – behoeften’ kan enkele malen doorlopen worden vooraleer te resulteren in gedrag.
- Het denken is geen ervaring maar gebeurt met medeweten van het organisme. In essentie bestaat denken uit de vorming van een oordeel over de situatie en de eventuele gevolgen van het gedrag. De afbeelding Gedragsmodel, essentie toont in detail hoe deze oordeelsvorming verloopt.
Overleg (2)
Jan Chandesais
24/02/2015
Levenswil.
Jij geeft een plausibele verklaring voor de werking van de levenswil, terwijl het hier gaat over de evolutionaire herkomst van de levenswil. Hoe is uit dode organische en anorganische moleculen de levende cel ontstaan?
j c
22/02/2015
levenswil: begin van causaliteit, niet het gevolg; Is het niet plausibel dat een of andere gen in het organisme deze levenswil aanstuurt (vernieuwen en aangroei cellen en dus daarvoor de energie trachten te zoeken) en dan is er wel actie
vrije creatieve gedachten; is het niet plausibel dat dit aangestuurd wordt door een verwerkend, denkend, afwegend brein(gedeelte) en dan is er wel actie
Plaats een reactie
-
S6 - Uitgangspunten bij studie van menselijk gedrag
In stelling S1 komen we tot de conclusie dat uitgangspunten geen waarde hebben op zich maar pas waardevol worden van zodra ze verschijnselen kunnen verklaren.
Naar analogie met de natuurwetenschappen kunnen we ook het menselijk gedrag maar analyseren mits de aanvaarding van uitgangspunten, die niet bewijsbaar zijn.
In dit deel stellen we dat natuurlijk menselijk gedrag geëvolueerd gedrag is van de sociale zoogdieren die ons voorafgaan met morele kenmerken die de klassieke moraalfilosofie ten onrechte als een verworvenheid en voorrecht van de mens beschouwt. We wijzen op het conflict tussen ons natuurlijk sociaal gedrag en onze cultuurafhankelijke omgangsvormen als oorzaak van morele verstoring.
In het deel 'Menselijke natuur' aanvaarden we het bestaan van menselijke functies als uitgangspunt. Vergelijkbaar met de krachten in de fysica, kunnen we deze functies niet als dusdanig waarnemen maar hun bestaan wel afleiden uit de acties die ze veroorzaken.
Bv zoals we de zwaartekracht veronderstellen via waarneming van de actie 'vallen van een appel', kunnen we het gehoor veronderstellen via waarneming van de actie ‘horen van een bel’.Door menselijke functies te aanvaarden, wordt het mogelijk om een gedragsmodel te ontwikkelen dat een hulp is bij de verklaring van ons gedrag.
Overleg (3)
Jan Chandesais
24/02/2015
Het begrip uitgangspunten is toegevoegd en duidelijker beschreven dan in vorige reactie.
Jan Chandesais
23/02/2015
Deze alinea kunnen we inderdaad best verduidelijken.
Wat het begrip uitgangspunten betreft, ik bedoel ermee: vooronderstellingen die het mogelijk maken om door logisch redeneren natuurverschijnselen te verklaren. Zo'n vooronderstelling kan ook zelf uit een redenering volgen, die dan op andere vooronderstellingen steunt. Dit is de wetenschappelijke methode eigen aan de empirische wetenschappen.
Uit deze betekenis van 'uitgangspunten' volgt dat ze nooit aantoonbaar zijn.
jef cools
22/02/2015
2de alinea
Analoog aan de natuurwetenschappen is het mogelijk het menselijk gedrag te analyseren op basis van aanvaarding van een aantal uitgangspunten, die niet noodzakelijk alle aantoonbaar zijn.
Plaats een reactie
Facebook
Twitter
Google+
LinkedIn
